پیشگیری از وقوع جرم - قسمت دوم

مجازات­ها و پيشگيري از وقوع جرم:

يكي از اهداف مجازات ها جلوگيري از ارتكاب جرم از طريق ارعاب مي باشد.همان گونه كه جرم شناس معروف اروپايي(بنتام)استدلال مي كرد«چنانچه رنج تحمل مجازات از لذت تحصيل احتمالي منافع جرم بيشتر باشد، مجرمين بالقوه از ارتكاب جرم خودداري خواهند كرد».به همين خاطر نظام مجازات هاي ثابت در قوانين وجود دارد.جنبه  ارعابي مجازات ها از دو طريق باعث جلوگيري از جرم مي شود.

الف)ارعاب و جلوگيري عمومي جرم.مجازات ها با ايجاد ترس در توده  مردم مانع مي شوند تا ديگران همان جرم را در آينده مرتكب شوند.

ب) ارعاب و جلوگيري خصوصي از جرم. مجازات ها باعث مي شوند مرتكب جرم به علت تحمل سختي و مشقت مجازات، در آينده از ارتكاب جرم خودداري كند.البته در برخي موارد مجازلت ها به جاي آنكه تأثير بازدارنده داشته باشد،خود عامل بزهكاري مي شود. مثل سارق ناشي و مبتدي كه با افتادن به زندان به سارق حرفه اي تبديل مي شود.

ü    اقدامات تأميني و نقش بازدارندگي از وقوع جرم:

تنها هدف اقدامات تأميني پيشگيري از وقوع جرم است و برخلاف مجازات ها جنبه  ارعابي نداشته و هدف، پيشگيري از طريق تربيت و...تحقق پيدا مي كند و از دو طريق از ارتكاب جرم جلوگيري مي كند:الف)پيشگيري به وسيله درمان و بازسازگاري بزهكار، ب)بي اثر ساختن و مراقبت از افراد.

نكته  قابل توجه اينكه اصل قانوني بودن جرائم و مجازات ها مانع شده كه اقدامات تأميني در مورد افرادي كه داراي حالت خطرناك هستند ولي در گذشته مرتكب جرم نشده اند مورد استفاده قرار گيرد چون تشخيص حالت خطرناك يك مفهوم ذهني و نسبي است و به طريق علمي امكان تشخيص آن وجود ندارد.

ماده1 لايحه قانوني اقدامات تأميني مصوب1339در همين رابطه بيان مي كند:«...صدور حكم اقدام تأميني از طرف دادگاه وقتي جائز است كه كسي مرتكب جرم گرديده باشد.»به هر حال انتظار دست كشيدن از اعمال هميشه مطابق با واقع نيست، زيرا تأثير بازدارنده  مجازات ها برحسب وضع رواني و اجتماعي شدت و ضعف دارد؛ اولاً همه  بزهكاران از شخصيت واحد و ساختار رواني يكسان برخوردار نيستند؛ ثانياً برحسب ماهيت جرم و ميزان قبح اجتماعي يك عمل، ميل و كشش به ارتكاب جرم نيز در افراد متفاوت است؛ به همين دليل علماي حقوق براي اخذ بهترين نتيجه، سياست فردي كردن مجازات ها را پيشنهاد كرده اند.