تكنيك حذف خاطرات بد

   همان طور كه قبلاً هم اشاره ي مختصري كرده ام، يكي از راهكارها براي فراموش كردن خاطرات بد گذشته، فكر نكردن به آنها يا به عبارت علمي تر، قرار ندادن آنها در كانون توجه و تمركز فكر است. البته در اين مورد مي توان گفت كه مرور زمان يكي از تسهيل كننده هاي اين امر است يعني بر اثر گذشت زمان، خود به خود آن خاطره ي آزار دهنده از كانون توجه و تمركز فكر كنار مي رود و تأثيرات ذهني اش نيز كم وكم تر مي شود .

   آنچه مسلم است اين است كه اين كار، كاملاً آگاهانه و ارادي نيست. بدين معنا كه اگر بخواهيد صبر كنيد تا مرور زمان، اثرات يك خاطره ي بد را از ذهن تان پاك كند، كارقدرتمندانه اي انجام نداده ايد. علاوه بر اين، گذشت زمان نيز تحت كنترل و اراده ي شما نيست .

   من بارها در سخنراني هايم بر اين نكته تأكيد كرده ام كه انسان قدرتمند و موفق كسي است كه خودش شخصاً فرماندهي ذهن و روان خود را به دست بگيرد و برخود و زندگي اش مديريت كند. اين كه بنشينيم و دست روي دست بگذاريم تا مرور زمان براي مان كاري انجام دهد، رفتار مقتدرانه اي نيست .

 اما با همه ي اين حرف ها، گاهي اوقات به نظر مي رسد كه هر چه مي خواهيم به خاطره ي بدي كه در ذهن داريم فكر نكنيم، نمي شود و آن خاطره به طور ناخواسته و ظاهراً غير ارادي، در كانون تمركزمان قرار مي گيرد و احساسات ما را تحت تأثير خود قرار مي دهد .

حال سوال اين جاست كه در چنين مواردي چه بايد كرد ؟

از چه روشي مي توان استفاده نمود تا بدون اين كه نيازمند گذشت زمان باشيم خاطره ي بدي كه در ذهن داريم را محو و اثرات منفي آن را به حداقل برسانيم. براي غلبه بر اين مساله سه راهكار ( تكنيك ) وجود دارد كه قصد دارم آنها را در اين كتاب به شما آموزش دهم .

 لطفاً همچنان با من باشيد .

1-تغيير دادن كيفيت هاي فرعي تصوير ذهني

    براي تغيير دادن حس خود نسبت به يك رويداد مي توان از عناصر زير حسي كمك گرفت. عناصر زير حسي در واقع همان كيفيت هاي فرعي تصاوير ذهني هستند. براي درك بهتر اين مطلب پيشنهاد مي كنم چشمان خود را ببنديد و به يكي از بهترين خاطرات خود فكر كنيد و سعي نماييد فيلم آن را در ذهن تان ببينيد .

    آنچه با چشم دروني خود مي بينيد تصوير ذهني شماست كه از بخش حافظهي تصويري مغزتان براي شما پخش مي شود. به مشخصات تصويري اين فيلم مثل ميزان نور، شدت رنگ، وضوح و شفافيت تصوير، حالت صدا و...  عناصر زير حسي يا كيفيت هاي فرعي تصاوير ذهني مي گويند. نكته ي مهم و قابل توجه اين است كه با تغيير كردن اين مشخصات، حس دروني شما نيز به سرعت تغيير خواهد كرد .

   به طور كلي تصاوير ذهني ( چه به صورت واقعي باشند و چه به صورت ساختگي و خيالي ) قدرت عجيب و حيرت آوري دارند و به راحتي قادرند افكار، نظرات، احساسات و حتي رفتارهاي ارادي و غير ارادي شما را تحت تأثير خود قرار دهند .

 ايجاد تغييراتي ساده در كيفيت هاي فرعي اين تصاوير نيز مي تواند تأثيرات عميقي روي احساسات و روحيات شما داشته باشد و باعث به وجود آمدن يك حس خاص ( مثبت يا منفي ) در شما گردد. براي انجام اين راهكار مي توانيد به روش زير عمل كنيد :

1  .در يك مكان آرام و راحت بنشينيد، پشت تان را به جاي ثابتي تكيه دهيد و از حلقه كردن دست ها در يكديگر يا انداختن پاها روي هم خودداري نماييد. حال چشم هاي تان را ببنديد و چند نفس عميق بكشيد .

 كم كم نوبت به تمركز روي فيلم خاطره ي بدتان مي رسد. سعي كنيد خاطره ي خود را از اول تا آخر در ذهن تان ببينيد و صداهاي آن را بشنويد .

 در نظر داشته باشيد كه هر چه اين فيلم را با جزئيات بيشتري ببينيد تأثير گذاري اين تكنيك بيشتر خواهد بود .

2  .وقتي يك بار فيلم را از ابتدا تا انتها مرور كرديد دوباره برگرديد اول فيلم تا اين بار آن را با تغييري مختصر نگاه كنيد .

 مثل كسي كه كنترل تلويزيون را در دست گرفته و با فشار يك دكمه از شدت رنگ تصوير _مي كاهد، تصوير ذهني خود را به تدريج كم رنگ كنيد تا جايي كه كاملاً سياه و سفيد شود. سپس يك بار ديگر آن را به صورت سياه و سفيد از اول تا آخر ببينيد . 

3  .آيا تا به حال براي تان پيش آمده كه مشغول تماشاي تلويزيون باشيد كه ناگهان آنتن تلويزيون تكان بخورد و از كيفيت و شفافيت تصوير، كاسته شده يا به اصطلاح برفكي شود ؟

     در اين مرحله بايد همين كار را روي فيلمي كه در ذهن تان در حال پخش شدن است انجام دهيد.  بدين صورت كه همان فيلم سياه و سفيد شده را مجدداً از اول تا آخر ببينيد منتها اين بار با وضوح و شفافيت كمتر. يعني آرام آرام  آن را در ذهن تان برفكي وبي كيفيت كنيد .

    البته ممكن است انجام دادن اين كارها در ابتدا كمي سخت به نظر برسد، خصوصاً اين كه بايد چند كار را به طور همزمان روي فيلم ذهن تان انجام دهيد. اما درنظر داشته باشيد كه با كمي تمرين كردن مي توانيد به مهارت و تسلط كافي و مورد نياز، دست پيدا كنيد. همانطور كه با انجام تمرينات ورزشي، عضلات بدن خود را قوي و ورزيده مي كنيم، براي قدرتمند شدن عضله هاي فكر و روان خود نيز چاره اي نداريم جز اين كه تمرين كنيم .

   چندي پيش در يكي از سخنراني هايم براي يكي از مخاطبان سوالي پيش آمد كه آن را روي تكه كاغذي نوشت و روي ميز تريبون گذاشت .

وي سوال خود را با جمله ي زيبا و پر مفهومي شروع كرده بود كه برايم خيلي جالب توجه بود .

   اين دانشجوي خوش ذوق، يكي از اشعار فردوسي، اين شاعر بزرگ پارسي گوي را دست كاري كرده و نوشته بود :

توانا بود هر كه تمرين كند

  با احترام به جناب فردوسي بايد بگويم كه دقيقاً همين طور است. راز توانايي، تمرين كردن است. بنابراين به شما اطمينان  مي دهم كه با كمي تمرين مي توانيد در انجام اين تكنيك كاملاً مسلط و ماهر شويد .

4 .پس از اين كار نوبت به كم كردن نور يا روشنايي فيلم _مي رسد. براي انجام اين تغيير، دوباره فيلم خود را كه اكنون سياه و سفيد و كمي برفكي است از اول نگاه كنيد .

با اين تفاوت كه آرام آرام از نور آن بكاهيد و صحنه را تاريك و تاريك تر نمايند .

البته تا جايي كه هم چنان تصوير مشخص باشد اما با حداقل نور .

5 .سپس برويد به سراغ صدا. آيا تا به حال متوجه از تنظيم خارج شدن صداي يك موسيقي يا يك فيلم شده ايد ؟ مثلاً اين كه صداي يك خواننده، بم تر يا زيرتر از حد طبيعي خود پخش شود .

 حال از شما مي خواهم همين كار را روي فيلم ذهن تان انجام دهيد. البته با اين توضيح كه سعي كنيد صداها تا حد امكان جدي، زمخت و يا ترسناك نشوند._ مي توانيد صداي يك زن را با صداي يك مرد عوض كنيد و بر عكس. لحن بيان افراد را نيز مي توانيد مضحك و غير طبيعي جلوه دهيد .

اين كار ( و نيز كارهاي قبلي كه انجام داده ايد ) شدت احساسات شما را به تدريج كاهش مي دهد .

6  .حالا نوبت به اندازه ي كادر فيلم تان مي رسد. به فيلمي كه در تماشاخانه ي ذهن تان پخش مي شود توجه كنيد. اندازه اش چقدر است ؟

 آيا تمام صفحه ي نمايشگر ذهن شما را فرا گرفته است ؟ به تدريج اندازه ي كادر اين فيلم را كوچك و كوچك تر كنيد. البته نه آنقدر كوچك كه ديگر قابل مشاهده و تشخيص نباشد .

7.مكان، عنصر زير حسي بعدي است كه با تغيير دادن آن مي توانيد در شدت احساسات خود نقش داشته باشيد .

 در صفحه ي نمايشگر ذهن خود دقيق شويد و ببينيد كه فيلم شما در چه قسمتي از صفحه ي ذهن تان قرار دارد ؟

سمت چپ يا راست ؟

بالا يا پايين ؟

در وسط يا در گوشه ها؟

 در هر حال اين فيلم هر جا كه هست جايش را عوض كنيد و در جاي جديد، آن را از اول تا آخر ببينيد .

8 .حالا شما فيلمي داريد سياه و سفيد، كم نور و تاريك، پر از پارازيت و برفك، با كادري كوچك و صدايي مضحك و نامتناسب كه در مكاني غير از مكان طبيعي خودش در صفحه ي نمايشگر ذهن تان در حال پخش شدن است .

 فقط يك كار ديگر مانده كه بايد روي اين فيلم انجام شود و آن همان به هم ريختن تناسب اندازه هاست .

   يكي از كارهايي كه به وسيله ي آن مي توانيد نوع و شدت احساسات خود را تغيير داده و اثرات منفي يك خاطره ي بد را كاهش دهيد، دست كاري كردن در تصاوير واقعي است به شكلي كه از نظر اندازه و فرم، تناسبي با دنياي واقعيت نداشته باشد .

 مثلاً مي توانيد پاي يكي از كاراكترهاي فيلم خود را پهن كرده و بيني اش را دراز كنيد يا اين كه برايش دم و منقار بگذاريد. اين عدم تناسب مي تواند به سرعت احساسات و حالات دروني شما را دستخوش تغيير  و تحول قرار _ دهد .

    حال براي آخرين بار فيلم خود را با تمام تغييراتي كه در كيفيت هاي فرعي آن ايجاد كرده ايد، از اول تا آخر ببينيد و به حسي كه نسبت به آن داريد دقت كنيد .

مسلماً اين حس جديد با آن حس قبلي كه از مرور اين خاطره به شما دست _ مي داد كاملاً متفاوت است .

 استفاده از اين راهكار مي تواند اثرات منفي يك خاطره ي بد، سخت و آزار دهنده را تا حد امكان كاهش دهد .

تذكر :  از اين راهكار براي خاطرات ناراحت كننده اي كه در آنها مرگ و مير يكي از عزيزان تان وجود دارد استفاده نكنيد. براي خلاصي از اثرات چنين خاطراتي تكنيك ديگري وجود دارد كه براي انجام آن بايد به يك متخصص ذهن مراجعه كنيد .

 تشخيص من اين است كه آموزش اين تكنيك كه به آن پديده ي سانسور ذهني زمان مي گويند ممكن است در حوصله ي خوانندگان اين كتاب نگنجد .

علاوه بر اين كساني كه بخواهند اين تكنيك را بياموزند الزاماً بايستي به برخي اصول روان شناسي و ساختارها و نحوه ي عملكرد مغز آشنا باشند . ‌