گه گاه خبرهاي ناگوار جاده اي علاوه بر رسانه ها برخي
مسئولين را وادار به واكنش هاي مقطعي مي نمايد به ويژه آن كه سال هاست صحبت از
آمار بالاي تلفات جاده اي است . اين كه سالانه بين 20 تا 24 هزار نفر از هم وطنان
در حوادث و تصادفات رانندگي فوت مي كنند . حقيقتي انكار ناپذير است و تاكنون
تدابير و تصميمات تاثيرگذاري از سوي مسئولين براي كاهش تلفات اتخاذ نگرديده ، آنچه
مايوس كننده است موضع گيري هايي است كه گاهي برخي نهادها در برابر يكديگر مي گيرند
و مثلا در تصادف تابستان اتوبوس زائران در محور شيراز - دشت ارژن پليس ، غير
استاندارد بودن جاده را عامل تصادف اعلام كرد در حالي كه اداره راه و ترابري استان
خطاي راننده را در اين حادثه معرفي كرد. به هر حال اين اولين و آخرين باري نخواهد
بود كه ارگان ها و نهادهاي مرتبط با حوادث رانندگي گناه را به گردن يكديگر مي
اندازند . اما توجه به تصادف زماني وسعت مي يابد كه حادثه اي تلفات سنگين و بي
شمار داشته باشد ، مثل تصادف ناشي از واژگوني اتوبوس دانش آموزان بروجني كه در
محور لردگان به ايذه رخ داد و براساس اعلام مسئولين منجر به مرگ 26 نفر از جمله 22
دانش آموز دختر دبيرستان پاسداران عفاف بروجن گرديد.
اتوبوس راهيان نور اين بار دختران دانش آموز را به كام مرگ
برد از آن جايي كه طي سال هاي اخير درس آمادگي دفاعي در پايه دوم دبيرستان در
برنامه ي آموزشي دبيرستان هاي دخترانه قرار گرفت و بر اساس برنامه دانش آموزان
بروجني اولين قربانيان اين سفر به جنوب در سال تحصيلي 91-92 هستند هر چند كه بارها
اين كاروان ها دچار حادثه گرديده اند و آخرين مورد قبل از حادثه ي اخير واژگوني
اتوبوس دانش آموزان شاهرودي در اوايل سال جاري بوده است اما متاسفانه نه آموزش و
پرورش و نه ارگان هاي ديگر دست به
تغييراتي براي جلوگيري از تكرار اين حوادث مرگ بار نزده اند . ناگفته نماند در همه
جاي دنيا حوادث رانندگي تلفاتي را به بار مي آورد اما وقوع حوادث دلخراش در اين حد
و اندازه قابل قبول نيست و جاي بحث دارد و
حادثه ي اخير كه به واكنش نمايندگان مجلس منجر گرديده بايد به راهكار و سياستي
بيانجامد كه ما شاهد تكرار چنين حادثه ي دلخراشي نباشيم. اين كه چه نهادهايي بايد
پاسخگو باشند اولين گام براي رسيدن به يك راهكار مثبت و موثر است . وقتي پاي دانش
آموزان به ميان مي آيد يقينا آموزش و پرورش اولين واصلي ترين نهاد پاسخگوست ، چرا
كه اگر خواست و سياست آموزش و برنامه ي آموزش و پرورش نبود اصولا چنين اردو و
سفرهايي تدارك ديده نمي شد . پس وادار كردن آموزش و پرورش به تجديدنظر در ارائه
درس آمادگي دفاعي به ويژه براي دختران و جايگزين كردن يكي از درس هاي مهارتي
همانند آشنايي با امداد و نجات كه به نوعي در حوادث و رويدادهاي غير مترقبه و يا
در مواقعي كه كشور در حالت جنگي و دفاعي قرار دارد مي تواند به كاهش حوادث و
نگراني هاي خانواده ها منجر گردد. از طرف ديگر با توجه به اين كه اين درس در
برنامه ي آموزش پسران دانش آموز قرار دارد بايد تدبيري اتخاذ گردد كه دانش آموزان
براي آشنايي با اهداف و برنامه هاي آموزشي اين درس (آمادگي دفاعي ) به دور از جابه
جايي و شركت در اردوهاي اجباري بتوانند به مهارت هاي لازم دست يابند . مثلا همانند
شركت در ميادين تير در كلاس ها و همايش
هاي دفاعي و رزمي در مناطق آموزشي و تحصيلي بتوانند علاوه بر آشنايي با الفباي
دفاع و رزم با فرهنگ واخلاق رزمندگان و شهدا نيز آشنا شوند و اما نكته اصلي و
اساسي برگزاري اين اردوهاست كه بايد با رضايت كامل دانش آموزان و خانواده ها صورت
گيرد. هر چند هر بار كه برنامه اين اردوها و سفر به مناطق جنگي ريخته مي شود در
اولين گام گرفتن رضايت نامه از والدين دانش آموزان است اما رضايت و تمايل واقعي
زماني حاصل مي گردد كه بحث تاثيرگذاري حضور در اردوها و نمره درس آمادگي دفاعي
لحاظ نشود و اما نكته اي كه بسيار حائز اهميت است اين است كه برخي از مسئولين و نهادهاي
ترتيب دهنده ي اين اردوها به هيچ وجه با هر نوع تغييري در ساختار اجراي آن موافق
نيستند كه خود مانعي بر سر راه جلوگيري از تلفات ناشي از حوادث رانندگي در برگزاري
اين اردوهاست كه گويا اهداف و سياست هاي خاصي را دنبال مي كنند.
به هر حال مردم و به ويژه خانواده ها ، از تكرار و وقوع
اين حوادث بسيار نگران هستند و بايد نگراني ها چه در سفرهاي راهيان نور و چه ديگر
اردوها به حداقل رسد و كاهش يابد . متاسفانه نقش كم رنگ اعضاي انجمن اوليا و
مربيان در اين ميان نيز تاثيرگذار است . وقتي اردويي تدارك ديده مي شود همه اقدامات
قانوني واداري بين مدرسه و آموزش و پرورش محل و نيروهاي رزمي منطقه صورت مي گيرد
در حالي كه به نظارت و موافقت حداقل رييس انجمن اوليا و مربيان آموزشگاه نيز مي
تواند كارساز و كارگشا باشد تا با اطمينان و آرامش خاطر بيشتري چنين اردوهايي صورت
گيرد و اما نقش پليس راه و راه و ترابري استان ها جهت هماهنگي نيز بايد مدنظر قرار
گيرد . متاسفانه در جابه جايي دانش آموزان گاه از اتوبوس ها و وسايل نقليه معيوب
وداراي نقص فني استفاده مي شود و همين كه اسم اردوي دانش آموزي در ميان است باعث
كوتاهي و قصور و چشم پوشي مي شود و بعضا همين اشكالات و نقس هاي جزيي حادثه ساز مي
گردد و اما بارها سرنشين هاي اتوبوس هاي مسافربري نسبت به عدم مهارت راننده و
سلامت جسمي وي اعتراض مي نمايند اما متاسفانه كسي حداقل در طول سفر به پاسخ گويي
مبادرت نمي نمايد و گاه با جريمه هاي نقدي زمينه كار و فعاليت برخي رانندگان متخلف
فراهم مي شود. اين امر نيز به بروز حوادث كمك مي نمايد. راهداري و هواشناسي نيز در
سلامت مسافران به ويژه اردوهاي تفريحي و راهيان نور نيز تاثيرگذارند. بنابراين با
برخورداري از سلامت خودرو (اتوبوس ها ) و رانندگان و همچنين مساعد بودن آب و هوا و
راه ها و نظارت انجمن اوليا و مربيان و بازنگري در برنامه ريزي آموزش و پرورش و
همچنين همكاري و ارشاد نهادهاي نظامي مي توان از وقوع حوادث دلخراش براي دانش
آموزان جلوگيري كرد . بنابراين در حادثه مرگبار اتوبوس راهيان نور دانش آموزان
دختر شهرستان بروجن از وزير آموزش و پرورش تا وزير راه و ترابري و مسكن و شهرسازي
و پليس راه و راهنمايي و رانندگي و مسئولين آموزشگاه و حتي انجمن اوليا و مربيان
مسئوليت داشته و بايد پاسخگو باشند ضمن آن كه نبايد از نقش و مسئوليت شركت هاي
مسافربري غافل ماند.