هنوز خستگی سفرهای آمریکا و آفریقا از تن رییس دولت و همراهانشان در نرفته بود که احمدی نژاد دور چهارم (خداحافظی) سفرهای استانی را با رفتن به همدان آغاز کرد.
بدون شک، این دور سفرها هر دستاوردی برای مردم و کشور به دنبال داشته باشد، قطعا پایانی از عملکرد دو دوره ای احمدی نژاد به عنوان رییس دولت خواهند بود.
اما همدانی ها در این دور شاهد تکرار سخنرانی های جنجالی وی بودند که از کاهش بیکاری، رونق اقتصادی و... گفت. نکته قابل توجه در این سخنرانی ها، بحث توطئه داخلی و خارجی در برهم زدن نظم و ثبات بازار بود. هر چند این نظم و ثبات اقتصادی با سهمیه بندی سوخت از سال 1386 روند غیرقابل کنترلی را در پیش گرفته است و هر روز که می گذرد، نظارت و رسیدگی به بازار، کمتر و کمتر می شود، اما باز احمدی نژاد با طرح راهکاری عجیب و کم سابقه، تلاش کرد که به مردم القا کند این بی ثباتی اقتصادی در بازار و گرانی ها، ناشی از عملکرد مصرف گرایانه مردم است تا برنامه های اقتصادی دولت وی.
چرا که زمانی که بحث هدفمند کردن یارانه ها مطرح گردید، بسیاری از رسانه ها و مطبوعات و کارشناسان امور اقتصادی از عدم آمادگی شرایط و بسترهای مناسب جهت به گفته احمدی نژاد، تحول اقتصادی یعنی حذف یارانه ها گفتند، ولی ایشان هیچ وقعی به نظرات و حتی پیشنهادها نگذاشت و امروز باز ضمن تأکید دوباره بر ادامه روند نابسامانی اقتصادی، مشکلات را از زاویه های دیگر و ناشی از توطئه و کارشکنی های داخلی و خارجی می بیند.
هرچند ده هاست مردم با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می کنند، اما اوج این بی نظمی و بی ثباتی و گرانی ها، از زمان پرداخت مبلغ ناچیز یارانه های نقدی شروع شد.
شاید کمتر کسی تصور می کرد که به گفته احمدی نژاد با مبلغ 45500 تومان بتوان هم بر افزایش قیمت های چند درصدی غلبه کرد و هم مبلغی را هر ماه پس انداز کرد.
اما آنچه عملا رخ داد، افزایش چند باره قیمت ها بود. شاید در گذشته و در دولت های پیشین، مردم با افزایش های سالانه قیمت ها روبرو بودند، اما از زمان حذف یارانه ها، افزایش سالانه جای خود را به افزایش هفتگی و در مواردی حتی روزانه داد. طوری که حتی خرده فروش ها و خرده پاها هم توان کار در چنین شرایط نامناسب اقتصادی و بازار آشفته را ندارند، حالا چه بر سر مصرف کنندگان آمده است، خدا می داند.
البته از روز اول طرح های سوخت و تحول اقتصادی مدام از سوی مسئولین و حتی رییس دولت می شنیدیم که مردم باید کارها را مدیریت کنند تا دچار مشکل نشوند، اما روند شتابزده افزایش قیمت ها چنان آهنگ تند و سریعی داشت که به تدریج کنترل از دست بسیاری از اقشار خارج گردید به جز بخشی از جامعه (خانوارها) که طرح های دولت نه تنها کلید ثروتمندتر شدن شان بود که حتی به چنان سود و درآمدهای باد آورده ای رسیدند که خوابش را هم نمی دیدند.
همین امر نیز باعث شد که بر فاصله میان طبقات متوسط و ضعیف با این اقلیت غنی، بیشتر و بیشتر گردد. طوری که درک و لمس معضلات اقتصادی، دیگر مختص به اقشار کم درآمد و حقوق بگیران نیست.
بنابراین در سفر به همدان، احمدی نژاد راهکار تازه و جدیدی را برای آنچه کنترل و کاهش 4 و 5 درصدی افزایش قیمت ها ناشی از تحول اقتصادی است ارایه داد. هرچند از زمان آزاد سازی مرحله ای قیمت ها، شاهد افزایش قیمت بین 50 تا حتی بیش از 200 درصد در برخی اقلام و کالاهای مورد نیاز مردم بوده ایم. با این وجود گویا دولت هم پذیرفته است که گرانی، کمی آزار دهنده شده است و باید کاری کرد و این کار را هم باید مردم انجام دهند. یعنی به پیشنهاد احمدی نژاد، مردم خریدهای غیرضروری نکنند. اینجاست که بحث خریدهای ضروری و غیرضروری پیش می آید که خرید ضروری و غیرضروری چیست؟
خرید غیرضروری به آن دسته خریدهایی گفته می شود که اگر مردم انجام ندهند، تأثیری در زندگی شان ندارد. مثلا عوض کردن مدل خودروهای مدل بالایی که دارند و یا عوض کردن لوازم شیک منزلشان.
حالا چه تعداد از مردم مدام در پی انجام دادن چنین خریدهایی هستند، جز آن قشری که از افزایش لحظه ای قیمت ها سود می برند و به ثروت های کلان چند ده میلیونی و میلیاردی رسیده اند، شامل بسیاری از مردم نمی شود. هر چند که مواردی استثنا هم وجود دارد.
اما خریدهای ضروری، به خریدهایی گفته می شود که اگر مردم توان انجام آن را نداشته باشند، حتی سلامتشان هم به خطر می افتد، مثل خرید نان، گوشت، لبنیات، مرغ، ماهی، تخم مرغ و... علاوه بر این مواد غذایی باید مواردی از هزینه های سرسام آور درمانی مثل خرید دارو را نیز اضافه کرد.
حالا مردم باید به گفته احمدی نژاد تا 3 ماه دست به پول یارانه ها نزنند تا این افزایش های لحظه ای و غیرقابل کنترل قیمت ها، از تب و تاب بیفتد و بازار کنترل شود.
نمی دانم ایشان زمانی که برخی از کارشناسان از آثار تورمی تزریق پول، به دنبال حذف یارانه کالاها می گفتند، به دنبال چه سیاستی بودند که امروز، تازه با از دست دادن نظارت و کنترل بازار، می خواهند روغن ریخته شده را جمع کنند؟
باید خدمت ایشان عرض کنم که به جز معدود خانوارهایی که دست به پول یارانه ها نمی زنند، بسیاری از خانوارهای ایرانی، مبلغی هم روی مبالغ دریافتی می گذارند تا شاید بتوانند قدرت خریدشان را به پیش از واریز یارانه های نقدی نزدیک کنند.
بنابراین به جای دعوت از مردم که ریاضت اقتصادی 3 ماهه را تجربه کنند، بهتر است که دولت بر بازار و سوء استفاده هایی که دارد صورت می گیرد نظارت دقیق و شدید داشته باشد، چون مردم نمی توانند بیش از این در مصرف آب و برق و گاز و بنزین و مایحتاج روزانه و خورد و خوراکشان صرفه جویی کنند، چرا که زندگی شان فلج و سلامتی شان به خطر می افتد.