شاید در میان کارشناسان مسایل سیاسی کمتر کسی پیش بینی می کرد که ظرف مدت هشت ماه، یکی از هولناک ترین نظام های بسته جهان، این چنین فرو ریزد و بر سر حاکمان زورگو و مستبدش خراب شود.
شاید باور کردنی نباشد، اما امروز دیگر هیچ اثری از دیکتاتور معدوم، سرهنگ معمر القذافی، وجود ندارد. او که چند ماه پیش مردم تونس را به خاطر مقابله با دیکتاتورشان (بن علی) سرزنش کرد، در دام دیکتاتوری خودش چنان گرفتار شد که عاقبتی بدتر و اسفناک تر از صدام (دیکتاتور عراق) داشت.
شاید به خودش و اطرافیانش خیلی باور داشت، اما مطمئنا قدرت مردم و مخالفانش را دست کم گرفته بود. هر چند مورد لیبی یک استثنا بود که همزمان با مخالف های داخلی، می بایست با دخالت خارجی به ویژه غرب و آمریکا هم می جنگید، اما آنچه مسلم است در این رویارویی بین قذافی و مردم، این مردم بودند که با عشق و انگیزه بیشتر می جنگیدند.
آنچه نظام سیاسی سرتاپا مسلح و اطلاعاتی او را که به مشت آهنین معروف بود درهم کوبید، نفرت و انزجاری بود که مردم این کشور از او داشتند و خلاصه طی این چند ماه، حوادث دلخراش و وحشتناکی رخ داد تا اینکه نوبت به پرده آخر این نمایش و زورآزمایی رسید.
سرهنگ قذافی که یک نظامی کارکشته بود و در غرب آموزش های نظامی گری را فرا گرفته بود، طی این چند ماه همه راه ها و تاکتیک های نظامی و سیاسی را آزمود، اما قصه و کار آن طور که او تصور می کرد پیش نرفت و بخت با او یار نبود، تا در پایان یک دور جنگ و گریز، خود را به یکی از حکومت های دیکتاتور دوست برساند و برای سالها، مشکل ساز مردم و انقلابیون گردد.
او در روز پنجشنبه 29 مهرماه در حالی که با کاروانی قصد خروج از زادگاهش »سرت«را داشت، مورد حمله نیروهای ناتو که اصلی ترین حامیان انقلابیون بود قرار گرفت و در حالی که به شبکه فاضلابی پناه برده بود، توسط مردمش دستگیر شد. دستگیری که دیری نپایید و او در تیراندازی هایی که صورت گرفت کشته شد. خبر کشته شدن قذافی به سرعت از همه شبکه های رادیو و تلویزیونی پخش شد و حتی تظاهرات یونان و وال استریت را هم تحت الشعاع قرار داد.
حتی می توان گفت از خبر کشته شدن بن لادن هم تأثیرگذارتر بود، چرا که طی این چند ماه، ده ها هزار نفر در لیبی کشته و زخمی شده بودند.
بالاخره آزادی خواهان جهان، مشتاق دستگیری و محاکمه او بودند، اما انتظار مرگش را نداشتند، ولی تقدیر کار خودش را کرد و به او آخرین درسش را هم داد. همان مدتی که در شبکه فاضلاب پنهان شده بود، به او گفت که موش کیست؟ به او گفت که خوار و ذلیل کیست؟ به او گفت که نفرت چیست؟ و به او گفت که اولین خونی که ریخته شود، دامانش را می گیرد، حتی اگر 42 سال هم طول بکشد، باز مجازات خواهد شد.
ای کاش او زنده می ماند تا سزای جنایاتی که توسط او و جانیان همکارش رخ داده بود را می دید. ای کاش او زنده بود و از نزدیک، شاهد شاید و سرور مردمی بود که به خاطر سرنگونی اش در کوچه و خیابان شادمانی می کردند. ای کاش او می دید که عشق و علاقه واقعی کجاست و آنچه که حماقت های او اطرافیانش بودف حبابی بیش نبود. اما او کشته شد و چون بسیاری از دیکتاتوران به تاریخ پیوست. رفت که توی کتاب های درسی لیبی از او با چند سطر یاد کنند که او هم کشت، که او هم زندانی کرد، که او هم مخالفانش را دزدید و سر به نیست کرد، که او هم درنده خویی پیشه کرده بود.
بدون شک صحنه هایی که از مرگ قذافی در جهان پخش شد، بسیار دلخراش و غیرانسانی بود، اما بغض و کینه ده ها ساله مردم، اینچنین ترکید و اینچنین او و خانواده اش را دربر گرفت. جایی که او به دام افتاد، جایی بود که او متولد شده بود ولی از عشق و انتظار خبری نبود. خشم و نفرت و کینه و حس خونخواهی، سرتاپای کسانی را گرفته بود که او را در حال فرار دستگیر کردند. اما کنترل چنین مردمی که هر یک می خواست خودش او را مجازات کند، کار آسانی نبود و او باید ممنون و متشکر از کسی باشد که تیر خلاص را به او شلیک کرد و پرده آخر زندگی اش را کمی آبرومندانه به پایان برد.
هر چند قذافی و ایده و آرمان هایش برای همیشه به خاک سپرده شد، اما او نشان داد که اگر صد بار دیگر متولد شود، عاقبتی بهتر از این برای خود و خانواده و از همه مهمتر مردمش رقم نخواهد زد. چرا که اگر او غیر از این اندیشه ای را در سر می پراند، طی این سالها بارها او این شانس را داشت که قدرت و حکومتش را به مردم واگذار کند، ولی هیچگاه جز به خودش به هیچکس و هیچ چیز فکر نکرد و عاقبت در همین تاری که عنکبوت وار تنیده بود، گرفتار آمد و هر آنچه را با مردم کرده بود تجربه کرد و هر آنچه را از این مردم دزدیده بود را از دست داد و در این رهگذر، تنها کسانی از زندگی و مرگ قذافی درس می گیرندکه عاقبت اندیش بوده و شاگردی روزگار کرده باشند. چرا که در میان واکنش هایی که برخی از سران حکومت ها و دولت ها نشان دادند، باز حماقت هایی از سوی برخی دیده شد که گویا قرار است حکایت لیبی و قذافی در جاهایی دیگر در آینده دور و نزدیک تکرار شود و مردم دنیا باز شاهد صحنه های دلخراش و آزار دهنده مجازات و قتل دیکتاتورانی در حلقه محاصره مردم خشمگین و عصبانی باشند که هیچ چیز جز به خاک و خون کشیدن دیکتاتور، آرامشان نمی کند.
ای کاش کمی و ساعاتی درس تاریخ را برخی از دیکتاتوران در خلوت خویش می خواندند و مرور می کردند و باور داشتند که دست انتقام الهی توسط مردم بالاخره در جایی و روزی، گریبانشان را می گیرد تا مثل قذافی که ملتمسانه برای نجات خویش به پای موش و سوسک و... (مردمی که در اوج اقتدار چنین خطابشان می کرد)، اینچنین رسوا و سرافکنده روی زمین خونین و مالین رها نشوند.
پایان دردناک قذافی، پایانی است که در انتظار همه کسانی است که مردم را نمی بینند و فریب زرق و برق های دنیا را می خورند و دل به خوش رقصی های کسانی کرده اند که در اولین فرصت، رهایشان می کنند تا آویزان دیگری چون او گردند.