عباس خادم الحسيني: يكي ديگر از عواملي كه بر سرعت فرايند پيري تأثير دارد خواب است. به طور طبيعي هر فرد در شبانه روز به هفت الي هشت ساعت خواب نياز دارد. در صورتي كه اين ميزان كمتر از هفت ساعت يا بيشتر از هشت ساعت شود براي سلامتي مضر است و به شادابي و طراوت پوست آسيب ميرساند .
با وجود تحقيقات فراوان دانشمندان علوم مختلف، هنوز بشر به حكمت وجود خواب و اين كه چه مكانيسمهايي در بدن باعث ايجاد خواب ميشود پي نبرده است. اما آن چه مسلم است اين است كه خواب يك نعمت خدادادي است كه با آن ميتوانيم خستگيهاي روزانه خود را برطرف كرده و براي شروع مجدد زندگي تجديد قوا كنيم. بنابراين تا حد امكان سعي كنيد به زور جلوي خواب خود را نگيريد و براي رسيدگي به كارها و يا سرگرميهاي خود از خوابتان كم نكنيد زيرا وقتي خستهايد و خوابتان ميآيد قدرت جسمي و فكري شما به طرز عجيبي كاهش مييابد. نظام طبيعي بدن به گونهاي طرحريزي شده است كه خواب ميتواند اين انرژي از دست رفته را بازسازي كرده و به شما برگرداند. در عين حال خواب زياد و بيش از اندازه نيز به سيستم جواني شما لطمه ميزند و براي سلامتي مضر است. خواب زياد نه تنها هوشياري فكري بلكه حتي هوشياري جسمي را هم كم ميكند .
خواب يك نياز طبيعي است و در صورت به وجود آمدن اختلال در آن، بدن در معرض انواع بيماريها و عوارض جسمي و رواني قرار ميگيرد. خستگي بيش از اندازه و كم خوابي مفرط اگر به وسيله خواب كافي برطرف نشود مقاومت بدن را در برابر بسياري از بيماريها كم ميكند و باعث ميشود قدرت وجوديتان براي ايستادگي در برابر ترس و نگراني و استرسهاي روزمره كم شود. اين قضيه اگر بارها و بارها تكرار شود به معني از دست رفتن تدريجي جواني و سرحالي است .
خداوند در قرآن كريم (سوره قصص) ميفرمايد: <ما شب را مايه آرامش و خواب را مايه ثبات قرارداديم> اگر به اندازه كافي نخوابيد يا خوابتان از كيفيت لازم برخوردار نباشد يا اينكه بخواهيد خواب روز را جايگزين خواب شب كنيد خود را به سمت پيري زودرس سوق دادهايد .
بهترين زمان براي خوابيدن اين است كه شبها زود بخوابيد و صبحها هم زود بيدار شويد. اين نوع خوابيدن كمك فوقالعادهاي به ماندگاري جواني ميكند بنابراين اگر عادت به بيدار نشستن تا دير وقت داريد بهتر است كمكم ساعت خواب خود را به عقب بكشيد. شببيداريهاي زياد خصوصاً اگر براي بيدار ماندن به خودتان فشار بياوريد يكي از عواملي است كه باعث پيري زودرس پوست و از دست رفتن شادابي و طراوت آن ميگردد. براي داشتن خوابي آرام، راحت و لذتبخش پيشنهاد ميكنم توصيههاي زير را رعايت كنيد :
.1 اتاق خوابتان كاملاً تاريك، آرام و بي سروصدا باشد .
.2 شام خود را حداقل دو ساعت قبل از خواب صرف كنيد و شبها از خوردن غذاهاي سنگين، چرب و پركالري بپرهيزيد .
.3 دو تا سه ساعت قبل از خوابيدن از كشيدن سيگار، نوشيدن چاي و قهوه يا استفاده از هرگونه مواد تحريك كنندهِ ديگر خودداري كنيد .
.4 قبل از اينكه به رختخواب برويد روده و مثانه خود را تخليه كنيد .
.5 از تشك، بالش و روانداز مناسب و راحت استفاده كنيد. بهتر است تشك شما بيش از حد نرم و فرو رونده نباشد. تشكهاي ابري معمولاً زيراندازهاي خوبي نيستند زيرا نرمي بيش از حد آنها باعث آسيب رسيدن به ستون فقرات ميشود سختي بيش از حد تشك نيز مانع خواب راحت ميشود بنابراين بهتر است از تشكي استفاده كنيد كه انعطافپذيري مناسبي داشته باشد .
.6 حتيالمقدور براي خوابيدن از قرص خواب يا آرامبخش استفاده نكنيد اگر از بدخوابي رنج ميبريد ميتوانيد به جاي استفاده از قرصهاي خوابآور، از مواد طبيعي يا آرامبخشهاي گياهي استفاده كنيد. دوغ، ماست، كاهو، كرفس، ويتامينهاي B3 و B6 ،جوشانده ريشه سنبل كوهي و شاخه گياه رازك از جمله موادي هستند كه ميتوانند جايگزين مناسبي براي انواع قرص خواب باشند و شما را در داشتن خوابي راحتتر ياري كنند. قرصهاي خوابآور به علت اينكه از مواد شيميايي تهيه شدهاند و عوارض خاص خود را دارند نه تنها عمر شما را كوتاه ميكنند بلكه به سلامتي و روال طبيعي بدن تان نيز آسيب ميرسانند .
.7 اگر ميخواهيد از خواب آرامتري برخوردار شويد بهتر است رختخواب خود را طوري پهن كنيد كه سرتان به سوي شمال و پاهايتان به طرف جنوب باشد تا جريان مغناطيسي زمين به راحتي از تن شما عبور كند و خوابي خوش و راحت داشته باشيد شايد به همين علت باشد كه در دين ما مستحب است كه به طرف قبله بخوابيم زيرا اگر طوري بخوابيد كه پاهايتان به طرف قبله دراز باشد درست در جهت شمال و جنوب خوابيدهايد معروف است كه ميگويند چارلز ديكنز نويسنده آثار مشهوري چون اليور تويست هميشه موقع خواب قطب نمايش را نگاه ميكرد تا مطمئن شود كه دقيقاً به طرف جنوب خوابيده است .
.8 گرفتن يك دوش آب گرم چند دقيقهاي پيش از رفتن به رختخواب نيز باعث آرامش كامل بدن و داشتن خوابي آرام ميشود .
.9 حتيالامكان خود را عادت بدهيد كه سرساعت خاصي بخوابيد و سر ساعت خاصي بيدار شويد اگر هر روز مجبوريد با صداي زنگ از خواب بيدار شويد بهتر است به جاي استفاده از صداهاي بلند يا زنگ هاي تند و خشن از يك موسيقي ملايم و آرام استفاده كنيد .
.10 مشكلات فكري، نگرانيهاي شغلي، مشاجرات روزمره و ناراحتيهاي روزانه خود را قبل از رفتن به رختخواب به باد فراموشي بسپاريد و با ذهني به دور از هرگونه فكر و خيال به رختخواب برويد. يكي از دلايل اصلي بيخوابي يا بدخوابي تأثيرات فشارهاي عصبي و هيجانات منفي است. اگر بتوانيد طوري روي خود كنترل داشته باشيد كه با كشيدن چند نفس عميق در هواي آزاد بتوانيد ناراحتيهاي روزانه خود را فراموش كنيد و كنار بگذاريد ، قطعاً از خواب بهتري برخوردار خواهيد شد. شايد فكر كنيد اين كار ، سخت و يا حتي غير ممكن است اما بدانيد كه بدون هيچ شك و ترديدي اگر بخواهيد ميتوانيد .
.11 اگر عادت به خواب نيمروزي داريد بهتر است مدت زمان آن از يك ساعت بيشتر نباشد تا به خواب عميق شبانهتان لطمهاي نزند .
.12 ورزش و فعاليت بدني روزانه نيز از عواملي است كه در داشتن خوابي آرام و لذتبخش مؤثر است .
اين نكته را در نظر داشته باشيد كه براي خوابيدن به خودتان فشار نياوريد. تمركز كردن بيش از حد روي بدخوابي فقط ميزان آن را افزايش ميدهد و بدخوابي را تشديد ميكند بگذاريد خواب بهطور طبيعي خودش به سراغ شما بيايد. با استرس در رختخواب خود غلت نخوريد و تند و تند به ساعت نگاه نكنيد. نيازي نيست نگران تأثير اين بدخوابي روي فردا باشيد. فقط به آرامش و لذتي كه از بودن در رختخواب ميبريد فكر كنيد و چشمهاي خود را ببنديد. اگر تمام مواردي كه به اختصار ذكر شد را رعايت كنيد بدون شك از خواب راحت و آرامي برخوردار خواهيد بود .
.1 مخلوط آب كاهو و آب سيب و نيز مخلوط سيب رنده شده در شير